Ενώ το AIDS μεταδιδόταν με ρυθμούς-αστραπή στην κοινωνία των ομοφυλοφίλων και όχι μόνο, η αμερικανική βιομηχανία κινηματογράφου, φοβισμένη από μια συμφορά που είχε εξαρχής συνδεθεί με την γκέι κοινότητα, αγνοούσε επιμελώς το τι συνέβαινε και κρατούσε τις ταινίες της στρέιτ, αφελείς και χαρωπές. Σιγά σιγά όμως ακόμα και το συντηρητικό Χόλιγουντ αναγκάστηκε να δει την αλήθεια: «ο καρκίνος των γκέι» τελικά ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια κρίση που αφορούσε λίγους - ήταν μια επιδημία που αφάνισε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους πριν αναφορές στην αρρώστια βρήκαν τον δρόμο τους στην μεγάλη οθόνη.
Με αφορμή την σημερινή παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS, που είναι και η τελευταία μέρα προβολής των «Θετικών Ιστοριών», σπονδυλωτής ιστορίας με θέμα το AIDS, συγκεντρώσαμε και σας παρουσιάζουμε πέντε σημαντικές φάσεις από τις οποίες πέρασε που το Χόλιγουντ για να αλλάξει τον τρόπο που έβλεπε την πρωτοφανή τότε και μυστηριώδη πάθηση.
Ο Ροκ Χάντσον δίνει τέλος στην αθωότητα
Ακούγεται αστείο αλλά χρειάστηκε ο αναπάντεχος θάνατος ενός μεγάλου σταρ του Χόλιγουντ για να μπορέσει η φούσκα γύρω από το Χόλιγουντ να σπάσει μια και καλή: ο Ροκ Χάντσον ανακοινώνει στα μέσα του 1985 ότι πάσχει από την ασθένεια και μετά από λίγους μήνες πεθαίνει, η πιο διάσημη απώλεια και η πιο σοκαριστική, ειδικά για όσους είδαν τον αποστεωμένο Χάντσον στις τελευταίες δημόσιες εμφανίσεις του. Ήταν ένας θάνατος που έδωσε αφορμή να συζητηθεί η μέχρι τότε άγνωστη ομοφυλοφιλία του Αμερικανού ηθοποιού αλλά και βοήθησε στην επίθεση κατά του στίγματος ή, όπως δήλωσε η ηθοποιός και ακτιβίστρια Μόργκαν Φέρτσαϊλντ, «έδωσε στο AIDS ένα πρόσωπο».
Οι πρώτες, δειλές απόπειρες για συζήτηση
Οι New York Times πρωτομίλησαν για τον ιό το 1981. Τέσσερα χρόνια αργότερα, κυκλοφορεί η πρώτη ταινία που μιλά για την ασθένεια – τηλεταινία, γιατί αρχικά μόνο η τηλεόραση και ο ανεξάρτητος κινηματογράφος τολμούσαν να αγγίξουν μια 'καυτή πατάτα' σαν κι αυτή. Το ανεξάρτητο «Βuddies» (1985) του Άρθουρ Μπρέσαν Τζούνιορ (ο οποίος πέθανε χτυπημένος από την ασθένεια δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία της ταινίας) σπάει το ταμπού πρώτο, δείχνοντας μια δυνατή σχέση φιλίας που αναπτύσσεται ανάμεσα σε έναν πάσχοντα και τον άνδρα που τον φροντίζει. Ακολουθείται από το τηλεοπτικό «An Early Frost» (1985), που έχει το θάρρος να δείξει τον Έινταν Κουίν να ομολογεί στην οικογένειά του ταυτόχρονα ότι είναι γκέι αλλά και φορέας της ασθένειας.
Το καλύτερο φιλμ για το AIDS;
Με τα γυρίσματα να έχουν ολοκληρωθεί από το 1984, το «Parting Glances» (1986) είδε το φως της μέρας δύο χρόνια αργότερα και, ενώ φυσικά τότε αντιμετώπισε πολλά προβλήματα μένοντας στην αφάνεια, πλέον θεωρείται ένα από τα πιο ρεαλιστικά, πνευματώδη, αληθινά φιλμ του γκέι σινεμά που μιλούν για το AIDS. Ο ηθοποιός που ενσάρκωσε τον χαρακτήρα του ετοιμοθάνατου ρόκερ, δεν είναι άλλος από τον βασιλιά της ανεξάρτητης σκηνής, Στιβ Μπουσέμι, που με αυτόν τον ρόλο εκτόξευσε το αστέρι του.
Επιτέλους και στα Όσκαρ
Ναι μεν το ντοκιμαντέρ «Common Threads: Stories From the Quilt» (1989) είναι η πρώτη ταινία σχετικά με το AIDS που κερδίζει αγαλματάκι, η πιο σημαντική όμως ήρθε τέσσερα χρόνια αργότερα. Δεδομένου ότι τα βραβεία Όσκαρ είναι το απόλυτο σύμβολο αναγνώρισης προς ταινίες και καλλιτέχνες, το γεγονός ότι ο Τομ Χανκς κέρδισε το πρώτο του Όσκαρ παίζοντας έναν γκέι χαρακτήρα, που σιγά σιγά καταρρέει από AIDS στην ταινία «Philadelphia» (1993), είναι κοσμογονικό για την όχι και τόσο νεανίζουσα Ακαδημία. Μπορεί βέβαια η ταινία να διστάζει να δείξει τον Χανκς και τον – εραστή του στην ταινία – Αντόνιο Μπαντέρας να κάνουν οτιδήποτε περισσότερο από το να κρατά ο ένας το χέρι του άλλου στοργικά, ήταν όμως ένας πρωταγωνιστικός ρόλος που κέρδιζε την συμπάθεια και την συγκίνηση, κάτι ανήκουστο μερικά χρόνια πριν. Ο νικητήριος λόγος του Αμερικανού ηθοποιού δε, ένα κάλεσμα για ανοχή και αγάπη, που μεταδόθηκε σε εκατομμύρια σπίτια, παραμένει μία από τις πιο συγκινητικές στιγμές των Όσκαρ.
Το AIDS σήμερα στον κινηματογράφο
Μετά το συναρπαστικό «And the Band Played On» (1993), το συγκινητικό «Longtime Companion» (1996), την επική μίνι σειρά «Angels in America» (2003), ή το οργισμένο μιούζικαλ «Rent» (2005), οι αναφορές στο AIDS είναι πλέον περισσότερο απενεχοποιημένες, λιγότερο φοβισμένες. Μόλις φέτος ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ, το «We Were Here» (2011), που προβλήθηκε στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας Conn-x, μιλά για μια εποχή που η κοινωνία αδιαφορούσε για τα θύματα του AIDS, επειδή δεν ταίριαζαν στα συντηρητικά καλούπια της, ενώ αυτά ήταν εκτεθειμένα σε μια τρομακτική νέα ασθένεια που τα εξολόθρευε. Η αλληλεγγύη που γεννήθηκε στην γκέι κοινότητα του Σαν Φρανσίσκο στις αρχές της δεκαετίας του '80, όμως, ήταν κάτι παραπάνω από απαραίτητη – ήταν σε μερικές περιπτώσεις σωτήρια.
* Οι «Θετικές Ιστορίες» προβάλλονται απόψε στις 20:30 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, ενώ θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση. Τιμή εισιτηρίου: 5 ευρω
http://www.e-go.gr