Με Βαμβακάρη και Σπινόζα...

Σ
τα 4 χρόνια του η μητέρα του τον νανούριζε κρατώντας στο άλλο χέρι βιβλία με τη θεωρία του Σπινόζα- ήταν ακόμη τότε φοιτήτρια της Φιλοσοφικής. Στα 12 του αναγκάστηκε να περιμένει έξι μήνες για να κατασκευαστεί μια μπάρα
αναπήρων στο σχολείο του και να μπορεί να ανεβαίνει χωρίς πρόβλημα στις αίθουσες. Και στα 18 του έσπασε τα κοντέρ στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, γράφοντας άριστα και συγκεντρώνοντας 19.952 μόρια.
OΡαφαήλ Παπαδόπουλος από τη Θεσσαλονίκη, ο μαθητής με σπαστική τετραπληγία που αρίστευσε στις φετινές εξετάσεις, διαβάζει λογοτεχνία, λατρεύει τα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη και θέλει να ακολουθήσει καριέρα στην πολιτική «για να κάνει καλύτερο τον κόσμο», όπως λέει.
Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων κάνει διακοπές μαζί με τη μητέρα του, την κυρία Ελισάβετ, κάπου στο δεύτερο πόδι της Χαλκιδικής, «το καταφύγιό μας» όπως λένε, και δεν προλαβαίνει να σηκώνει το τηλέφωνο για να δεχτεί συγχαρητήρια.
«Σας παρακαλούμε μόνο, μην πείτε σε κανέναν πού ακριβώς παραθερίζουμε. Δεν το κάνουμε από τουπέ, απλώς δεν είμαστε συνηθισμένοι σε τόση δημοσιότητα», λένε στα «ΝΕΑ».
Τη ζωηρή συζήτηση μαζί τους, το μεσημέρι της Τετάρτης, διέκοψε μόνο το τηλεφώνημα της υπουργού Παιδείας Αννας Διαμαντοπούλου, η οποία ήθελε να συγχαρεί προσωπικά τον Ραφαήλο, όπως τον φωνάζουν οι φίλοι του στο 20ό Λύκειο Θεσσαλονίκης.
«Το πρώτο βιβλίο που διάβασα ήταν μια παιδική έκδοση της Οδύσσειας. Ημουν πάντα καλός μαθητής, μου άρεσε πολύ η Γραμματική και η Λογοτεχνία», λέει ο Ραφαήλ. Στο σχολείο ήταν πάντα δημοφιλής, αγαπητός και εκτός από τις άριστες επιδόσεις του στα μαθήματα, ξεχώριζε για τον χαρακτήρα του. Εκανε πολλές πλάκες, βοηθούσε τους συμμαθητές του όταν τον χρειάζονταν στα μαθήματα, σχεδόν πάντα ήταν η ψυχή της παρέας.
Με τις επιδόσεις του στις Πανελλαδικές Εξετάσεις- έγραψε τρία 20άρια, ένα 19,9 και δύο 19,8- θα μπορούσε να περάσει σε οποιαδήποτε σχολή επιθυμούσε. Εκείνος όμως έχει αποφασίσει από καιρό ότι θα επιλέξει το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, γιατί- όπως λέει- θέλει να γίνει πολιτικός.
«Ξέρω καλά ότι οι πολιτικοί έχουν απαξιωθεί. Οι διαδηλωτές στο Σύνταγμα φώναζαν “να καεί, να καεί το μπ... η Βουλή”. Είναι δικαιολογημένη η οργή τους, όμως τέτοιες εκφράσεις διαμαρτυρίας είναι πολύ επικίνδυνες. Εύκολα σήμερα κάποιος με όχι καθαρές προθέσεις μπορεί να εμφανιστεί ως εθνοσωτήρας. Κι εγώ είμαι απογοητευμένος από τους πολιτικούς. Αν με ρωτήσετε, ανήκω σε αυτό που λέμε αδιευκρίνιστη ψήφος».
Μιλάει με τόση ηπιότητα ένα παιδί που χρειάστηκε να περιμένει έξι μήνες στην Α΄ Γυμνασίου για να χτιστεί στην είσοδο του σχολείου του μια μπάρα με πέντε τούβλα. «Είχαμε ζητήσει κι ένα μικρό ασανσέρ για να κινείται στους υπόλοιπους ορόφους. Κατασκευάστηκε τρία χρόνια αργότερα, όταν ο Ραφαήλ αποφοίτησε από το γυμνάσιο. Την επόμενη χρονιά όμως πήγε στο σχολείο ένα άλλο παιδί με κινητικά προβλήματα. Χάρηκα το ίδιο που βρήκε έτοιμες αυτές τις αυτονόητες υποδομές και δεν ταλαιπωρήθηκε», εξηγεί η μητέρα του Ελισάβετ Δήμου, καθηγήτρια Αγγλικών σε δημόσιο σχολείο.
Οταν της ανακοίνωσε ότι ήθελε να περάσει στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών, της ζήτησε μόνο μια χάρη: να επισκεφτούν τις αίθουσες στο πανεπιστήμιο για να διαπιστώσουν αν ήταν προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρίες. «Αφού βεβαιώθηκε και γυρίσαμε στο σπίτι, μου είπε: “Σήμερα μπορώ να κοιμηθώ ήσυχος”. Είναι δώρο Θεού να μεγαλώνεις ένα τέτοιο παιδί».
Η μουσική του Μάρκου. Ο Ραφαήλ λατρεύει τα ρεμπέτικα ή καλύτερα λατρεύει τον Μάρκο Βαμβακάρη. «Γνώρισα τα τραγούδια του από έναν οικογενειακό φίλο κι αργότερα έμαθα μόνος μου να τα παίζω στον τζουρά. Οταν επισκέφτηκα το μουσείο- σπίτι του στη Σύρο, δεν μπορούσα να σταματήσω να γράφω στο βιβλίο επισκεπτών. Δεν είναι μόνο η μουσική του. Η ζωή του Μάρκου είναι σαν ένα μυθιστόρημα».
Σε μια παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Σκαμπαρδώνη («Ολα βαίνουν καλώς εναντίον μας») σχετικά με τη ζωή του Βαμβακάρη, ο Ραφαήλ διάβασε ένα απόσπασμα. «Οταν ο Μάρκος έφυγε από τη Σύρο και εγκαταστάθηκε στον Πειραιά, έπιασε δουλειά σε ένα σφαγείο. Εκεί μεγάλωνε από μικρό ένα μοσχαράκι, στο οποίο είχε μάλιστα βγάλει όνομα και το φώναζε Μαριώ. Κάποια στιγμή όμως το αφεντικό τού ζήτησε να σφάξει το ζωντανό. Δίχως να το σκεφτεί, ο Μάρκος τον έπιασε από τον γιακά, πέταξε κάτω την ποδιά του εκδοροσφαγέα και παραιτήθηκε», όπως λέει χαμογελώντας με την ψυχή του.
Ο Ραφαήλ, λόγω των κινητικών προβλημάτων, μπορούσε να μη δώσει Πανελλαδικές και απλώς με τους βαθμούς των τριμήνων να περάσει σε όποια σχολή ήθελε. «Θεωρήσαμε δεδομένο ότι θα έδινε Πανελλαδικές. Του είπα συγκεκριμένα ότι το κράτος μπορεί να προσφέρει στους πολίτες κάποια πράγματα, όμως εμείς παίρνουμε μόνο αυτά που χρειαζόμαστε», λέει η κ. Ελισάβετ.
Το αγόρι έδωσε κανονικά εξετάσεις και αρίστευσε. Μπορεί να περπατά με δυσκολία και με τη βοήθεια ενός αναπηρικού «πι», όμως το μυαλό του τρέχει με 1.000. «Η μητέρα μου μού έλεγε από μικρό μια φράση του Αριστοτέλη. “Το πρώτο κινούν ακίνητο”, δηλαδή αυτό που κινεί τα πάντα, το μυαλό μας, δεν χρειάζεται να κινείται».