Η αυτοεκτίμηση είναι ισχυρή ανθρώπινη ανάγκη, που συνεισφέρει ουσιωδώς στην ανθρώπινη διεργασία. Είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική και υγιή ανάπτυξη.
Το ανοσοποιητικό σύστημα της συνείδησης
Όταν υπάρχει έλλειψη θετικής αυτοεκτίμησης, παρεμποδίζεται η ψυχολογική μας ανάπτυξη. Η θετική αυτοεκτίμηση λειτουργεί σαν να είναι, κατ’ ουσία, το ανοσοποιητικό σύστημα της συνείδησης και προσφέρει αντοχή, δύναμη και ικανότητα ανάπλασης.
Όταν η αυτοεκτίμηση είναι χαμηλή, η αντοχή μας προς τις αναποδιές της ζωής μειώνεται. Συντριβόμαστε μπροστά σε αντιξοότητες, τις οποίες μια υγιέστερη αίσθηση του εαυτού θα μπορούσε να έχει εξαφανίσει. Τείνουμε να επηρεαζόμαστε από την επιθυμία να αποφεύγουμε τον πόνο μάλλον, παρά να βιώνουμε τη χαρά. Τα αρνητικά έχουν μεγαλύτερη δύναμη πάνω μας από τα θετικά.
Εμπόδια στην ανάπτυξή της
Η αυτοεκτίμηση ξεκινάει από την παιδική ηλικία και γι’ αυτό σημαντικό ρόλο παίζει ο τρόπος με τον οποίο μας μεταχειρίζονται οι γονείς μας όταν είμαστε παιδιά.
Οι γονείς, λοιπόν, εγείρουν σοβαρά εμπόδια στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης του παιδιού όταν:
* Μεταδίδουν την εντύπωση ότι αυτό δεν είναι «αρκούντως επαρκές».
* Το τιμωρούν επειδή εκφράζει «απαράδεκτα» συναισθήματα.
* Το γελοιοποιούν ή το ταπεινώνουν.
* Μεταδίδουν το μήνυμα ότι οι σκέψεις ή τα συναισθήματα του παιδιού δεν έχουν αξία ή σημασία.
* Προσπαθούν να το ελέγχουν προξενώντας του ντροπή ή ενοχές.
* Το υπερπροστατεύουν και συνεπώς εμποδίζουν τη φυσιολογική μάθηση και την αύξηση της αυτάρκειας.
* Το ανατρέφουν χωρίς κανόνες κι έτσι δεν υπάρχει δομή στήριξης ή, αντίθετα, το ανατρέφουν με κανόνες που είναι αντιφατικοί, καταπιεστικοί, προξενούν σύγχυση και δε συζητούνται. Σε κάθε περίπτωση εμποδίζουν τη φυσιολογική ανάπτυξη.
* Αρνούνται την αντίληψη που έχει αυτό για την πραγματικότητα και κατά συνέπεια το ενθαρρύνουν να αμφιβάλλει για τη νοημοσύνη του.
* Μεταχειρίζονται προφανή δεδομένα ως μη πραγματικά, αναταράσσοντας την αίσθηση που έχει αυτό για τον ορθολογισμό. Για παράδειγμα, όταν ένας αλκοολικός πατέρας κατευθύνεται παραπατώντας προς το τραπέζι κατά το δείπνο, πάει να καθίσει στο κάθισμα αλλά πέφτει κάτω, ενώ η μητέρα συνεχίζει να τρώει ή να μιλάει σαν να μη συνέβη τίποτα.
* Το τρομοκρατούν με σωματική βία ή την απειλή της, «ενσταλάζοντας» έτσι το φόβο στα κύτταρά του.
* Το μεταχειρίζονται σαν σεξουαλικό αντικείμενο.
* Του λένε ότι είναι κακό, ανάξιο ή αμαρτωλό από τη φύση του.
periodiko