Ο ηλικιωμένος με άνοια έχει ξεχάσει αναμμένο το «μάτι» της κουζίνας. Ο ανιχνευτής καπνού το εντοπίζει έγκαιρα και στέλνει σήμα συναγερμού σε συγγενή του, ο οποίος σπεύδει στο σπίτι και αποτρέπει τον άμεσο κίνδυνο. Το ίδιο θα έκανε ο ανιχνευτής νερού, σε περίπτωση πλημμύρας, ή ο αισθητήρας κρεβατιού, ο οποίος θα ειδοποιούσε τους οικείους του ότι ο ασθενής απουσιάζει για μεγάλο χρονικό διάστημα από το κρεβάτι σε ώρα κατάκλισης.
Λύσεις σαν τις παραπάνω, που βοηθούν τα άτομα με άνοια να αυτοεξυπηρετούνται, τους προστατεύουν από κινδύνους και απαλλάσσουν τους φροντιστές τους από την υποχρέωση 24ωρης επίβλεψης, έχουν στη διάθεσή τους οι κάτοικοι των πρώτων «Εξυπνων Σπιτιών», που έχουν διαμορφωθεί στα Τρίκαλα.
Τα 6 σπίτια έχουν εξοπλιστεί δωρεάν, στο πλαίσιο του πιλοτικού ερευνητικού προγράμματος ISIEMD, που εφαρμόζεται ταυτόχρονα σε τέσσερις χώρες (Ελλάδα, Δανία, Αγγλία και Φινλανδία).
Πρωτοπορία
Φορείς υλοποίησής του στη χώρα μας είναι ο δήμος Τρικκαίων και η επιστημονική ομάδα του e-trikala, οι οποίοι με μια σειρά από ηλεκτρονικές υπηρεσίες έχουν αναδείξει τη θεσσαλική πόλη ως μια από τις 21 πιο «έξυπνες» ψηφιακές πόλεις του πλανήτη.
«Ηδη από τα πρώτα κιόλας στάδια της ασθένειας, ο ανοϊκός παρουσιάζει σημαντική μείωση των νοητικών και γνωστικών του ικανοτήτων και δεν μπορεί να μείνει στο σπίτι χωρίς την επίβλεψη φροντιστών«, εξηγεί στο «Εθνος» η ψυχολόγος του προγράμματος, Χρ. Καραμπέρη.
Εκτός από τους ανιχνευτές φωτιάς και νερού, και τον αισθητήρα κρεβατιού τα «έξυπνα σπίτια» είναι εξοπλισμένα με ανιχνευτές κίνησης, οι οποίοι ενημερώνουν το κέντρο τηλεπρόνοιας του δήμου για την κινητικότητα στο εσωτερικό του σπιτιού, καθώς και με ανιχνευτή κεντρικής εισόδου.
Ο τελευταίος ενημερώνει αν ο ηλικιωμένος έχει βγει από το σπίτι και δεν έχει επιστρέψει σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Σε μια τέτοια περίπτωση, ενεργοποιείται η συσκευή GPS που έχει μαζί του ο ηλικιωμένος, ώστε να εντοπιστεί ο αποπροσανατολισμένος ασθενής και να επιστρέψει στο σπίτι του με ασφάλεια.
Το «έξυπνο σπίτι» είναι εξοπλισμένο και με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή αφής. Στο κέντρο της οθόνης, υπάρχει το κόκκινο μεγάλο εικονικό κουμπί βοήθειας, με ένα απλό άγγιγμα του οποίου ο ασθενής μπορεί να καλέσει σε βοήθεια.
Στην αριστερή του πλευρά παρέχει καθημερινές υπενθυμίσεις (γραπτές και φωνητικές) για σημαντικές καθημερινές δραστηριότητες που δεν πρέπει να ξεχάσει, όπως π.χ. να πάρει τη φαρμακευτική του αγωγή ή να επισκεφθεί τον γιατρό. Στη δεξιά πλευρά της οθόνης υπάρχουν εικόνες και παιχνίδια μνήμης, που βοηθούν τον ηλικιωμένο να οξύνει τη μνήμη του και να επιβραδύνει την εξέλιξη της άνοιας.
Συνέδριο
Το πιλοτικό πρόγραμμα ISISEMD ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2010 και η έως τώρα αξιολόγηση της πορείας του θα παρουσιαστεί στη διάρκεια του 7ου Πανελλήνιου Διεπιστημονικού Συνεδρίου Νόσου Αλτσχάιμερ και Συγγενών Διαταραχών, που διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Νόσου Αλτσχάιμερ από αύριο έως την Κυριακή στη Θεσσαλονίκη.
Από τα μέχρι στιγμής δεδομένα προκύπτει πως οι υπηρεσίες του προγράμματος μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της φροντίδας των ασθενών με ήπια άνοια. Παρατηρήθηκε βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και των φροντιστών τους, ωστόσο καταγράφηκαν και δυσκολίες στην παροχή ή/και χρήση ορισμένων από τις υπηρεσίες.
Επίσης, υπήρξε άμεση μείωση των εξόδων στον οικογενειακό προϋπολογισμό, καθώς δεν είναι απαραίτητη η μίσθωση φροντιστή για το χρονικό διάστημα που λείπουν οι συγγενείς από το σπίτι.