Το  αγαθό   για τον αγρότη αλλά και για τον κάθε νοικοκύρη τότε ήταν το ψωμί.

 Ο μεγάλος αγώνας του κάθε γονιού ήταν να υπάρχει στάρι,αλεύρι και ψωμί στο σπίτι.

Το φρέσκο ψωμί ψημένο στο φούρνο ήταν το νάμα της ζωής.

Από το 1932 με τον πρώτο αναδασμό, οι εκτάσεις γης που που ήταν περιμετρικά του χωριού (Περιστεριά,  Μύλια, Μαγούλα, Σταθμός, Τσαΐρια, Αμπέλια, Άγιος Σεραφείμ,      μοιράστηκαν στους Πουρναριώτες. 

Οι κάτοικοι  του χωριού ασχολούνταν κυρίως με την γεωργία αλλά και κτηνοτροφία.

Όποιος τότε είχε αρκετά χωράφια και ζώα θεωρούνταν μεγάλος νοικοκύρης.

Οι περισσότεροι, φτωχοί με κόπο και στερήσεις τα κατάφερναν.

Το όργωμα το αγρών για την παραγωγή σταριού -του πλούτου της ζωής- γινόταν με τα λεγόμενα ‘’ζευγάρια’’. Άλογα ή βόδια, έσερναν το αλέτρι με τον γεωργό να το οδηγεί, να  σπέρνει την γη και να την αυλακώνει. 

Δεν ήταν μόνον το όργωμα και η σπορά αλλά και το αλώνισμα ήταν μια πολύ σκληρή και χρονοβόρα διεργασία.

Τα δεμάτια του θερισμού τα συγκέντρωναν- στα αλώνια σε θημωνιές- στους πρόποδες του λόφου του Αγίου Γεωργίου. Εκεί άπλωναν τα στάχια καταγής όπου τα πατούσαν τα ζώα με τις οπλές τους , αφού περιφέρονταν συνέχεια κάνοντας κύκλους γύρω από ένα κεντρικό στύλο στο μέσο του αλωνιού. Τα στάχια τρίβονταν από τις οπλές των ζώων και ξεχώριζε το στάρι.

Όμως κατόπιν άρχιζαν τα δύσκολα. Ο νοικοκύρης θα έπρεπε να ξεχωρίσει το στάρι από το άχυρο. Με το φτυάρι πετούσε στάρι και στάχια ψηλά. Ο αέρας παρέσερνε το άχυρο και το στάρι συγκεντρωνόταν κοντά του.  

Μια χρονοβόρα ,δύσκολη και πολύ κουραστική διεργασία.

Οι παραδοσιακές ντόπιες ποικιλίες που καλλιεργούνταν  τότε ήταν το μαλακό «Νούμερο» και τα σκληρά «Λήμνος» και Ντεβέτα»

Μεταπολεμικά  με την οικονομική βοήθεια της Αμερικής και το «Σχέδιο Μάρσαλ» την περίοδο  1948-1952 αγοράστηκαν τα πρώτα γεωργικά μηχανήματα, τα τρακτέρ και οι αλωνιστικές μηχανές  που άλλαξαν ριζικά τον τρόπο παραγωγής και διαχείρισης του σταριού.

Ο θερισμός των σιτηρών συνεχίστηκε να γίνεται με τον παραδοσιακό τρόπο για αρκετά χρόνια ακόμη, οπότε και  αποτελούσε μεγάλο γεγονός. Κατά ομάδες συγγενείς και φίλοι συμμετείχαν  στο θερισμό εκ περιτροπής , κόβοντας τα στάχυα με το δρεπάνι κάνοντας τα μικρά δεμάτια.

Εμείς τα παιδιά   μεταφέραμε τα δεμάτια  με γαϊδουράκια ή άλογα στα αλώνια σε περιοχή κοντά στον  Άγιο Γεώργιο, όπου τα στοίβαζαν σε μεγάλες θημωνιές

Θυμάμαι τις αλωνιστικές μηχανές τις λεγόμενες ’’πατόζες’’ που αντικατέστησαν τον χειροκίνητο αλωνισμό,  οι οποίες δεν ήταν αυτοκινούμενες.  

Την κίνηση  λειτουργίας τους την έπαιρναν από τρακτέρ με μακρύ ιμάντα.  Οι  μηχανές  αυτές ξεχώριζαν το σιτάρι από το άχυρο.

Με καθαρό σιτάρι –οι αγρότες- γέμιζαν τσουβάλια  και τα μετέφεραν στις αποθήκες, ενώ από  άλλη έξοδο της πατόζας συνέλεγαν τα λεγόμενα «σκύβαλα» που χρησιμοποιούνταν για ζωοτροφή.  Άλλη μηχανή συμπίεζε το άχυρο και το έκανε ορθογώνιες μπάλες για τροφή των μεγάλων ζώων. Τεχνολογία που ξεκούρασε τον αγρότη και απέδωσε καθαρή και μεγαλύτερη παραγωγή.

Το σιτάρι αλεθόταν στους  νερόμυλους, στην τοποθεσία Μύλια, όπου υπήρχαν πέντε παλαιοί νερόμυλοι  από τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Με το σιτάρι δεν παρασκευάζονταν  μόνον ψωμί αλλά πλήθος άλλων παραγώγων και εδεσμάτων ικανά να αποθηκευτούν και καταναλωθούν μετά από αρκετό καιρό. 

(Δεν ξεχνώ τους φίλους στο αλώνι που παίζαμε, να έρχονται με μια φέτα ψωμί πασαλειμμένη με ζάχαρη βρεγμένη με νερό)

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας  τη δεκαετία του 60   κατέφθασαν  νέες θεριζοαλωνιστικές μηχανές οι λεγόμενες «Κομπίνες» όπου  ταυτόχρονα  θέριζαν και αλώνιζαν το σιτάρι στο χωράφι. Ο γεωργός είχε να κάνει πλέον τα ελάχιστα παρά μόνο, σχέδια και υπολογισμούς .  

Η καλλιέργεια των σιτηρών σταμάτησε τη δεκαετία του 80 με τον τελευταίο αναδασμό.

Ο αναδασμός συγκέντρωσε τις σκόρπιες  ιδιοκτησίες αξιοποιώντας τα κτήματα με αρδευτικές γεωτρήσεις  και νέου τύπου αρδευτικά και καλλιεργητικά συστήματα.  Συνήθως  οι χωρικοί έσπερναν βαμβάκι ή τεύτλα που ήταν προϊόντα πολύ αποδοτικά  και επί πλέον οι αγρότες  ενισχύονταν με  επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή  Ένωση. Οι μεγάλες αποδόσεις συνδυάστηκαν με την χρήση αλόγιστης ποσότητας λιπασμάτων με αποτέλεσμα να μολυνθούν  τα υπόγεια νερά με νιτρικά.  Δυστυχώς σήμερα τα νερά που έτρεχαν στις βρύσες από αιώνες, καθώς και στα πηγάδια που είχαν οι οικογένειες στις αυλές  τους θεωρούνται ακατάλληλα προς πόση και οι κάτοικοι αγοράζουν εμφιαλωμένα μπουκάλια.

Κυλινδρόμυλοι επίσης κατασκευάστηκαν  στα μεγάλα εμπορικά κέντρα της επαρχίας, (καταργώντας τους πέντε νερόμυλους που κατεργάζονταν το στάρι)   που παράγουν πλέον το λευκό αλεύρι το λεγόμενο «φαρίνα».  Όλοι νόμιζαν τότε ότι το άσπρο ψωμί από φαρίνα ήταν καλλίτερο άλλα κανείς δεν γνώριζε ότι  το άσπρο ψωμί είναι στην ουσία -νεκρές θερμίδες- αφού αφαιρείται κατά την επεξεργασία το μεγαλύτερο μέρος του φύτρου και του πίτουρου που περιέχουν  πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Μόνον μετά δεκαετίες οι διατροφολόγοι, μας συστήνουν να ξαναγυρίσουμε στο μαύρο ψωμί. Εμείς ανατραφήκαμε με το μαύρο  ψωμί και δεν διανοείτο  τότε κάποιος να πετάξει έστω και ψίχουλο.

 Σήμερα δυστυχώς, ακούμε τις μανάδες να λένε στο παιδί τους.

- Μη τρως πολύ ψωμί, φάε το φαγητό σου!!!  Ίσως και να έχουν δίκαιο ,γιατί αυτό που τρώμε δεν είναι ψωμί. Δεν είναι ψωμί γιατί δεν είναι από στάρι  σαν είναι εκείνο   που κρατούσε για σπόρο ο γεωργός , που το έσπερνε ,το θέριζε, το αλώνιζε το έκανε αλεύρι   και η μάνα το κοσκίνιζε το ζύμωνε το έψηνε και το μοίραζε στο τραπέζι σαν ιεροτελεστία μην πέσει ψίχουλο καταγής.   .