Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2012
Τι συμβολίζει η Γκουέρνικα (Guernica);
Η Γκουέρνικα είναι κάτι περισσότερο από μια μαρτυρία για τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Δημιουργήθηκε σαν άμεση αντίδραση στο νέο της καταστροφής της βασκικής πόλης Γκουέρνικα από τους Γερμανούς, στις 28 Απριλίου 1937, αλλά η συμβολική – αλληγορική μορφή του πίνακα, καθώς και η μνημειώδης σημασία του, τον καθιστούν επίκαιρο ακόμα και σήμερα. Επειδή, όπως είπε ο ίδιος ο Πικάσο ‘’η ζωγραφική είναι ένα πολεμικό εργαλείο για την επίθεση και την άμυνα ενάντια στον εχθρό’’.
Ιστορικά στοιχεία
Παραγγελία της Ισπανικής Δημοκρατικής Κυβέρνησης για ένα έργο κατάλληλο να αντιπροσωπεύσει την αγωνιζόμενη Ισπανία στη διεθνή έκθεση του Παρισιού το 1937.
Το 1939 φυγαδεύεται στην Αμερική και εκτίθεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης.Στις 10 Σεπτεμβρίου 1981 η Γκουέρνικα επιστρέφει στην Ισπανία όπου την υποδέχονται με τιμές αρχηγού κράτους.Σήμερα εκτίθεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης ‘’Βασίλισσα Σοφία’’ της Μαδρίτης.
Στοιχεία σύνθεσης
Όλη η σύλληψη της σύνθεσης βασίζεται στην ιδέα του τρίπτυχου: ένα μεσαίο ορθογώνιο παραλληλόγραμμο πλαισιωμένο από δύο μικρότερα. Το μακρόστενο σχήμα ταιριάζει στην επική αφήγηση. Η κεντρική υπόθεση του θέματος σχηματίζει ένα τρίγωνο με κορυφή τη λάμπα πετρελαίου, που μοιάζει με αέτωμα αρχαίου ελληνικού ναού. Τα αριστερά και δεξιά στοιχεία είναι έξω από την υπόθεση αυτή.
Ο Πικάσο χρησιμοποίησε την τεχνοτροπία του κυβισμού, όπου με τα έντονα γεωμετρικά σχήματα, τον κατακερματισμό των μορφών και τη μεγάλη αντίθεση φωτεινού – σκοτεινού, μπόρεσε να εκφράσει καλύτερα την αγωνία και τη φρίκη των ανθρώπων μπροστά σ’ αυτό το γεγονός.
Τα χρώματα του έργου είναι ‘’μελανά ‘’. Οι τόνοι του μαύρου ,του άσπρου και του γκρίζου, δεν δείχνουν τίποτε άλλο, παρά το φόβο που επικρατεί παντού.
Η ανάλυση του έργου
Ο Πικάσο χρησιμοποίησε συμβολική γλώσσα για ν’ αποδώσει τα νοήματα. Καθόρισε πρόσωπα και φιγούρες. Ολόκληρος ο πίνακας δίνει την εντύπωση πως απεικονίζει εκείνο ακριβώς που συμβαίνει τη στιγμή της έκρηξης.
Α. Μητέρα: Ο πίνακας αρχίζει αριστερά με μια γυναίκα-μητέρα που κρατάει το νεκρό παιδί στην αγκαλιά της. Όλες οι φόρμες του παιδιού τραβηγμένες προς τα κάτω, σα να επιδρούν πάνω τους οι νόμοι της βαρύτητας. Η μητέρα με το παιδί έχει μισάνοιχτο το στόμα της. Μ’ αυτόν τον τρόπο ο Πικάσο παρουσιάζει τον πόνο να μοιάζει με κραυγή. Έντονο στοιχείο που τονίζεται με το τριγωνικό σχήμα της γλώσσας . Το στόμα της μητέρας θυμίζει το στόμα του αλόγου.
Β. Ταύρος: Επάνω και κοντά της απεικονίζεται ο ταύρος. Ο ταύρος δεν είναι μόνο ο φασισμός, αλλά η βιαιότητα και το σκοτάδι. Όλες οι φιγούρες στρέφονται προς το μέρος του, αλλά αυτός κοιτάζει έξω από τα δρώμενα σταθερός και ατάραχος.
Γ. Πουλί: Δίπλα πάνω στο τραπέζι, ένα πουλί. Ο συμβολισμός των ψυχών που χάνονται.
Δ. Πολεμιστής: Λίγο χαμηλότερα κάτω, κείται το σώμα του νεκρού πολεμιστή. Είναι διαμελισμένος. Προσεκτικότερο κοίταγμα μας αποκαλύπτει ότι πρόκειται για άγαλμα. Είναι η μοναδική ανδρική φιγούρα, γιατί όλο το δράμα παίζεται από γυναίκες. Ο Πικάσο επίτηδες σχεδίασε τον πολεμιστή με το ένα χέρι από τη μια και το άλλο από την άλλη πλευρά, έτσι ώστε η στάση αυτή να θυμίζει τη σταύρωση. Ο νεκρός πολεμιστής, είναι συμβολική μορφή της θυσίας του Ισπανικού λαού. Αν πρόκειται για άγαλμα, τότε μαζί με το λαό δοκιμάζεται η ιστορία και ο πολιτισμός του τόπου.
Ε. Άλογο: Στο κέντρο ακολουθεί η μορφή ενός αλόγου που πληγωμένο από λόγχη, χλιμιντρίζει από τον πόνο. Έχει τον κυρίαρχο ρόλο σ’ αυτόν τον πίνακα και συμβολίζει το λαό που απεγνωσμένα φωνάζει ζητώντας βοήθεια. Τα πίσω και κάτω άκρα καταρρέουν, το κεφάλι σηκώνεται. Στηρίζεται στο μπροστινό αριστερό πόδι που είναι αντίγραφο από το άλογο του Παρθενώνα. Η τέχνη θα φέρει τη σωτηρία; Αντίσταση, ηρωισμός, πόνος, αλλά αντιδρά, δεν υποκύπτει. Το σώμα του μοιάζει να είναι καλυμμένο με φύλλα εφημερίδας. Ο ρόλος του τύπου;
ΣΤ. Γυναίκα με λάμπα: Το πιο φορτισμένο στοιχείο της σύνθεσης είναι η μορφή της γυναίκας, που βγαίνει από το παράθυρο, κρατώντας μια λάμπα πετρελαίου. Συμβολίζει το ρόλο της συνείδησης που έρχεται να φωτίσει αυτά που γίνονται τριγύρω. Το ταπεινό φως του λαού που έρχεται να φωτίσει τα συμβάντα. Έρχεται σ’ αντιπαράθεση με την ηλεκτρική λάμπα μέσα στο μάτι που δεν φωτίζει υπονοώντας τις δυνάμεις της Ευρώπης που δεν βοήθησαν.
Ζ. Γυναίκες: Προς τα δεξιά του πίνακα απεικονίζεται μια γυναικεία μορφή που προσπαθεί να γλιτώσει από το βομβαρδισμό. Λοξή κίνηση. ‘’Εν γόνασι δρόμος’’. Παλαιός ζωγραφικός τρόπος που εκφράζει στατικά την κίνηση. Βρήκε εφαρμογή στα τριγωνικά αρχαία αετώματα, όπου αποδόθηκαν μ’ αυτόν τρόπο οι ακριανές μορφές. Τα ημίλευκα και λευκά τριγωνάκια εννοούν, ότι το κτίριο φλέγεται, ενώ μια άλλη μορφή εκτινάσσεται από την έκρηξη.
Η. Χώρος: Ο χώρος μέσα στον οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα δεν είναι καθορισμένος. Όλα βρίσκονται σ’ ένα χώρο απροσδιόριστο, που μοιάζει με εσωτερικό δωματίου . Τα πλακάκια και η οροφή δίνουν την αίσθηση προοπτικής, αλλά ταυτόχρονα τα γεγονότα τα φανταζόμαστε να διαδραματίζονται σε ανοιχτό χώρο.
Το φως από τη λάμπα της γυναίκας φωτίζει τη σύνθεση; Ή μήπως όχι; Το φως της δικαιοσύνης είναι το ίδιο το έργο. Η κλασική μορφή που φέρνει το φως , ιεραρχεί στη σύγχυση και δημιουργεί αρχέτυπα σχήματα, είναι η ίδια η τέχνη . Ο ρόλος του καλλιτέχνη, που έρχεται να φωτίσει τα γεγονότα και να πει στον κόσμο το δράμα του Ισπανικού λαού.
Τα Μπουλούκια
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΕΣ ΤΟ ΜΕ ΔΙΚΑ ΣΟΥ ΛΟΓΙΑ